برگزاری گردهمایی دف نوازان” ناله ی ده ف و هاژه ی بل ” در جوار کانی بل

کمیته مشارکت مردمی گروه کاری ویژه نجاتبخشی چشمه بل برگزارکننده این مراسم اعلام داشت که صدها نفر در این مراسم باشکوه با حضور ارکستر بزرگ دف نوازان (50 نفر) به سرپرستی استاد سید بهاءالدین حسینی شرکت نمودند. هنرمندان دیگر از جمله سعدالله نصیری و اسماعیل حمیدی برنامه های هنری ارایه کردند.

در طول برنامه موسیقی هنری پیامهای توسط بعضی از حاضرین ارایه شد از جمله سید مختار هاشمی سرپرست گروه کاری، استاد ماجد روحانی و آقای ناجی کانی سانانی (مدیرعامل انجمن چیا)

مداحین خانقاهی از جمله فرید منصوری، سامان میمنت و سهراب زراری با خواندن اشعار دینی مجلس را رنگین نمودند.

طومار یک کیلومتری از آبیدر تا بل که توسط کمیته مشارکت مردمی آماده شده بود امضا گردید.
قطعنامه ای توسط گردهمایی صادر شد به شرح زیر:

وةشی من یادی ئازیزی دلةن
دلپاکی وینةی سةرچةمةی بلةن
(حضرت مولوی کورد)

قطعنامه

این مراسم نیایش ومناجات به درگاه ربوبیت برای نجات چشمه “کانی” بل بنا به مصوبه کمیته مشارکت مردمی گروه کاری ویژه نجاتبخشی چشمه بل در راستای حمایت از کمپین نجات چشمه بل درمرقد مبارک امامزاده عبیدالله کوسه هجیج (رض) درروستای تاریخی هجیج و درجوار چشمه همیشه خروشان بل روز 5 شنبه 23 مرداد با حضور ارکستر بزرگ دف نوازان خروش بل با شعار” نوای دف و خروش بل” برگزار شد.

اولاً نجات چشمه بل خواست همه است: عملیات تخریب باید متوقف شود

چشمه تاريخي بل که هزاران سال قبل در دل سفره های کارستیک کوههای زاگرس اورامانات پدید آمده است،با خاتمه و آبگیری سد داريان، از پروژه هاي طرح سيروان گرمسيري،112 متر به زير آب رفته و نابود خواهد شد. این در حالیست که متخصصین مختلف ، اهالی منطقه و سازمان های غیر دولتی از زمان شروع سد همواره در رابطه با اثرات ناگوار زیست محیطی و اقتصادی نابودی این چشمه هشدارهای لازم را داده اند و گروه کاری متشکل از نماینده دستگاه های اجرایی ، محققین و اساتید دانشگاه در استان های کرمانشاه و کردستان با بررسی موضوع، توقف عملیات سدسازی را خواستار شده و از سازمان محیط زیست، وازرت نیرو و هیأت دولت اقدامات عاجل را برای نجات این منبع حیاتی درخواست نموده اند. استاندار کردستان نیز در بهار 93 به صورت رسمی توقف عملیات سدسازی را تا زمان تعیین تکلیف چشمه بل خواستار شده بود و در تیرماه طرحی کردستانی را برای نجات کانی بل به وزارت نیرو ارایه داد. متاسفانه اخیرا به بهانه بررسی عملیات نجات بخشی ، دهانه خروجی چشمه نیز تخریب گردیده است. وبا توجه به اهميت تاريخي ، معنوي ، اجتماعی ، توریستی و زیست محیطی اين چشمه از ديدگاه مردم استانهاي كرمانشاه و کردستان از وزات نیرو و دستگاه های ذیربط درخواست داریم که با بررسی جنبه های متعدد زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و در نظر گرفتن همه سناریو ها مانع از نابودی کانی بل شوند.

دوم توجه به ارزش منابع آب شیرین چشمه بل: پتانسیل تامین نیاز آب شرب بیش از دو میلیون نفر

چشمه بل (کانی بل)از جمله هزاران چشمه ای است که خداوند متعال سخاوتمندانه آن را در دل زاگرس به ما بخشیده؛ اما آنچه این چشمه را متمایز می سازد بالا بودن حجم خروجی سالیانه آن (حدود 150 میلیون متر مکعب) و متوسط آبدهی 4000 لیتر در ثانیه با کیفیتی فوق العاده عالی بوده به طوریکه می توان بدون هیچ گونه تصفیه فیزیکی و شیمیایی از آن به عنوان آب شرب بهره برداری نمود. پتانسیل آبدهی این چشمه نیاز آب شرب بیش از دو میلیون نفر را تامین می کند. به لحاظ فرهنگی نیز روستای تاریخی هجیج در جوار چشمه و امام زاده عبیدالله (معروف به کوسه ی هجیج) در آن مامن یافته که فرزند امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) محسوب شده و بر این منوال سالهاست مردمانی از اقصی نقاط کشور و همچنین کشورهای همسایه به زیارت امامزاده می روند و از آب زلال چشمه به نیت شفا مینوشند. بنابراین برای مردم کرمانشاه وکردستان چشمه بل از لحاظ دینی، گردشگری،زیبایی و همچنین به لحاظ اقتصادی به دلیل کیفیت و کمیت بی نظیر آب آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

ثالثاً نابودی چشمه بل = نابودی آثار ملی

علاوه بر این چشمه بل یکی از بزرگترین چشمه های کارستی جهان بوده که در سال 1388 در فهرست آثار ملی ثبت شده است. در زمان مکانیابی سد برقابی داریان حفظ این چشمه علی رغم اهمیت فوق العاده بالای آن و هشدارهای متعدد متخصصین و کارشناسان مورد توجه قرار نگرفته و با آبگیری سد، نابود شده و در دل اورامانات شاهد فاجعه عظیم زیست محیطی دیگری همچون دریاچه ارومیه، پریشان، شادگان و … خواهیم بود. نجات و حفظ این ثروت ملی یک خواست همگانی در استانهای مذکور بوده و در راستای منافع و مصالح ملی می باشد.

رابعاً عمل به وعده وزات نیرو مبنی بر این که ” آبگیری سد داریان منوط به نجات چشمه بل است”

نبود مطالعات صحیح و جامع و عدم توجه به مکانیابی صحیح ساختگاه سد داریان و چنین مصیبت اسف باری را رقم زده است. مطالعات انتخاب محور سد دستخوش تغییر بوده و کاملاً با عدم شفافیت همراه بوده است.
بدون شک اگر نقصی در مطالعات نبود امروز طیف های مختلف اعم از متخصصین، کارشناسان، سازمانهای مردم نهاد، دانشگاهیان و از همه مهمتر ساکنین محلی وادار به عکس العمل نمی شدند. کارفرما و مشاورین در مورد کانی بل علم کافی داشته و از سال 1380 یعنی 6 سال قبل از شروع عملیات اجرایی موقعیت و ویژگی های چشمه بل را در مطالعات کارست مهندسین مشاور بندآب آورده اند و در طول 12 سال بدون نتیجه بوده و تمام راهکارهای ارائه شده نه تنها در راستای حفظ چشمه بل نبوده بلکه نابودی آن را رقم می-زند و هنوز معلوم نیست چگونه تعهد وزارت نیرو و کارفرمای سد مبنی بر حفظ چشمه بل مبتنی بر محقق خواهد شد.
آخرین گزارش تحت عنوان ” گزارش ارزیابی راهکارهای نجات چشمه بل” حاوی راهکارهایی بوده که واقعاً کارسازنبوده و عملاً مرگ چشمه را مهر می کند و گزارش صرفاً جنبه فرضی داشته و انجام هر گونه عملیات اجرایی در راستای نجات بخشی چشمه قطعاً غیر ممکن می باشد.
در طرح به اصطلاح نجات بخشی هدف کارفرما استحصال مقدار از آب چشمه بل بوده و عملاً در مدل ذهنی آنها نجات خود چشمه مد نظر نبوده است. در بررسی های بعمل آمده توسط تیم کارشناسی مجرب و صاحبنظر دانشگاهی در گروه کاری چنین استنباط می شود که علیرغم اقدامات ناقص صورت گرفته مطالعات علمی روشن و دقیقی برای نجات چشمه انجام نگرفته است. لذا با عنایت به اینکه بنا به وعده وزارت نیرو کارفرما مبنی بر ابگیری سد منوط به نجات چشمه بل است ، توقف کامل عملیات اجرایی سد یک امر ضروری است.

خامساً راهکار: انجام مطالعات مهندسی ارزش

ارائه هر گونه راهکاری نيازمند تشكيل يك تيم متخصص به منظور بررسي و ارزيابي ايده‌هاي مختلف با رعایت شاخص‌ها و معيارهاي ارزيابي مناسب مي‌باشد. در اين راستا با توجه به تجارب موفق و مختلف به‌كارگيري مهندسي ارزش در پروژه‌ها و طرح‌هاي عمراني و مسائل پيچيده، پيشنهاد می گردد مطالعات مهندسي ارزش جهت ارائه طرح‌ها و راهكارهاي ممكن و عملياتي براي كاهش تبعات اجراي سد و نيروگاه داريان و با تاکید بر حفظ فیزیکی چشمه بل انجام شود. راهکار این موضوع به صراحت در قانون تحت عنوان « انجام مهندسی ارزش » مطابق با آیین نامه استاندار طرحهای عمرانی کشور به شماره 24525/ت 14898 مورخ 4/4/1375 ، مصوبه شماره 200286/646 مورخ 26/12/1385 مجلس شورای اسلامی ، بند ج ماده 214 قانون برنامه پنجم توسعه پیش بینی گردیده است. مهندسی ارزش می¬تواندگره هدف نجات چشمه بل را باز کند. ارزش بالای این سرمایه ملی طبیعی بسیار بالاتر از هزینه های احداث و تخریب یک سد و حتی چندین سد بوده و تغییر محور سد هم مقرون به صرفه میباشد.

سادساً ارزش اقتصادی آب بل از چاه نفتی بیشتر است

با احداث سد داریان منابع تامین آب شهر نودشه (با دبی حدود30 لیتر در ثانیه) و روستاهای بالادست چشمه و سه کارخانجات آب معدنی( با دبی کل حدود 20 لیتر در ثانیه) از بین خواهد رفت. موضوع بسته بندی آب با کیفیت عالی جهت تامین مصارف داخلی و صاداراتی یکی از جنبه های اقتصادی چشمه بل بوده به طوریکه ارزش اقتصادی آب با چنین کیفیتی به مراتب بالاتر از نفت می باشد.با توجه به اظهار نظر کارشناسان اقتصاد ارزش گذاری آب چشمه بل در بازارهای جهانی حداقل 1 دلار برای هر لیتر یا 200 دلار برای هر بشکه می-باشد که با توجه به وضعیت جدی بحران آب در خاورمیانه از دست دادن چنین منبعی تاسف بار و خسران عظیم و جبران ناپذیر است.
سابعاً با توجه به اینکه اختلاط آب مخزن سد و آب چشمه بل حتمی است
با آبگیری سد داریان آب دریاچه سد، با توجه به آهکی بودن سازند، با آب چشمه بل تداخل پیدا نموده و کیفیت آن به شدت تنزل پیدا نموده و دیگر استفاده از آن به عنوان آب آشامیدنی امکان پذیر نخواهد بود و بدین ترتیب گزینه هایی را که در طرح به اصطلاح نجات بخشی تعریف نموده اند کاملاً بی نتیجه بوده و اتلاف سرمایه خواهد بود.

درخواست این گردهمایی : توقف کامل عملیات اجرایی سد داریان و عملیات تخریب در خود چشمه

به طور خلاصه میتوان گفت ساخت و آبگیری سد داریان صدمه ای بزرگ به پیشینه تاریخی، تمدنی و فرهنگی منطقه اورامانات با قدمت چندین هزار ساله وارد نموده که مازاد بر بعد و اهمیت اقتصادی آن می-باشد. بنا براین، از دولت و وزارت نیرو درخواست می شود در اسرع وقت دستورات لازم را در رابطه با توقف کامل عملیات اجرایی سد داریان صادر نموده تا مطالعات نجات بخشی و انجام مهندسی ارزش در راستای حفظ این ثروت ملی به نتیجه برسد.