برخي بر اين باور بودند كه 80 سال پيش همراه با ورود چاي به ايران، ماهي قرمز نيز كه سمبل عيد چيني است به سفره هاي هفت سين عيد نوروز وارد شد .در صورتی که بسياري از مردمشناسان مي گويند ماهي قرمز درون ظرف آب در هيچ كدام از مراسم سنتي باشندگان ايراني جايگاهي ندارد. تنها در ميان آئينهاي زرتشتي در سفره عيد، انار به نشانه باروري و عشق و يا سيبسرخ درون ظرف آب مقدس رها ميشود تا عشق و باروري همچنان پاينده بماند.
در هر حال طی سال های اخیر هر ساله در اسفند ماه تا اوایل فروردین تعداد زیادی ماهی قرمز خریداری شده، بر سر سفره های هفت سین قرار می گیرند اما همین ماهی زیبا خطراتی را به همراه دارد که بسیاری از خانواده های ایرانی نسبت به آن اطلاعی ندارند.
بنا به گفته دكتر ايرج خسرونيا، آلودگي مكانهاي پرورش اين ماهيان، علت اصلي برخی بيماريهاي خطرناك است. به گفته اين پزشك متخصص، هر ساله در ايام نوروز دستفروشان اقدام بهفروش ماهي هاي زينتي مي كنند و به دليل رعايت نكردن نكات بهداشتي تماس با اين ماهي ها خطر بروز بيماري را در پي دارد. كارشناسان مي گويند بررسي هاي سال هاي اخير نشان مي دهدكه ماهي هاي قرمزي كه در آب هاي آلوده پرورش مي كنند موجب انتقال ميكروب به انسان ها مي شود .به گفته آنها ميكروب ها از طريق مدفوع ماهي ها وارد آب مي شود و بر اثر تماس بهدست افراد انتقال پيدا مي كند. آنها توصيه مي كنند كودكان از دست زدن به ماهي ها در تنگ آب اجتناب كنند و اگر دستشان به آب ماهي ها خورد بلافاصله با آب و صابون بشويند تا آلودگي هااز بين رود. همچنين در ايام نوروز كه تماس مردم با ماهي هاي قرمز زياد است، بهتر است افراد ماهي ها را با توري تهيه كنند و از دست زدن به آنها خودداري كنند.
اما از سوی دیگر پس اتمام تعطیلات عید نوروز بسیاری از هموطنان اقدام به رهاسازی آنها به تالابها، رودخانه ها یا دریاجه ها می کنند، که عملا کاری نا درست می باشد. چرا که این ماهیهمه‌چیزخوار است و نسبت به عوامل و تغییرات محیطی مقاوم بوده و می تواند مدت زیادی بدون مواد غذایی زنده بماند. همچنین این گونه جزء ماهیان غیر بومی محسوب می گردد که می تواند ناقل بیماری و انگل به ماهیان بومی تالابها و رودخانه های کشور گردد و در رقابت غذایی با گونه های بومی نیز قرار می گیرد و چه بسا در این رقابت پیروز می شوند. از طرف دیگر قسمت اعظم رهاسازی این ماهیان مقارن با فصل تخم ریزی ماهیان بومی و گونه های آبزی در فصل بهار است. بدین ترتیب که پس از رها سازی تخمهای گونه های بومی توسط ماهیان قرمز خورده می شود بنابراین جمعیت گونه های آبزی تحت تاثیر این ماهیان قرار گرفته جمعیت گونه غیر بومی یعنی ماهی قرمز روز به روز افزایش یافته و جمعیت ماهیان بومی کاهش می یابد.
لذا طی سفری که در روزهای 16 و 17 فروردین به شهر مریوان داشتم متاسفانه متوجه شادی دختربچه ای شدم که قصد داشت ماهی قرمزی را که در حدود دو ماه در تنگ شیشه ای محبوس کرده بود به طبیعت بازگرداند بی خبر از آنکه…
بنابراین با توجه به اهمیت اکولوژیکی تالاب زریبار در غرب کشور خصوصا برای شهروندان شهر مریوان و کمک به حفظ این میراث گرانبها تصمیم گرفتم تا از طریق سایت انجمن سبز چیا این مطلب را اطلاع رسانی کرده و از تمامی شهروندان شهر مریوان خواهش کنیم تا نسبت به موارد یاد شده در قسمت ذیل کمال همکاری را داشته باشند.
- شهروندان از خریداری این ماهی ها خودداری کنند چرا که نگهداری از ماهیان قرمز سخت بوده و مراقبت خاص خود را طلب می کند و تنگ های ماهی محل مناسبی برای زندگی آنها نیستند. ماهیان قرمز موجود زنده بوده و نباید آنها را مورد آزار قراردهیم.
- ماهیان قرمز به شدت مستعد بیماری بوده عفونتهای خونی و بیماری های قارچی و پوستی به وفور بر باله های ماهیان قرمز دیده می شود که می تواند سلامت افراد را به خطر اندازند لذا خانواده ها باید از تماس مستقیم دستانشان با بدن ماهی خودداری کنند.
- اکیدا توصیه می شود از رها سازی ماهیان قرمز به تالاب زریبار خودداری کنند و ماهیان قرمز را در داخل حوضچه هایی که در پارکها وجود دارد، رها کنند.
جعفر غلامی، کارشناس ارشد محیط زیست
ثبت دیدگاه