گردآورنده : سید سیوان امینی
جنگل های زاگرس وسعتی حدود 6 میلیون هکتار دارد که بیش از 2400 گونه گیاهی و جانوری در آن شناخته شده، متوسط بارش در آن حدود 800 میلیمتر در سال است و بیش از 50 درصد آب ایران را تامین می کند. از بین رفتن و نابودی این جنگل ها موجبات گسترش بحران آب، افزایش ریزگردها، فرسایش خاک و بیابان زایی ، تهدید تنوع زیستی و حیات وحش زاگرس، تحت تاثیر قرار دادن اقلیم منطقه و بسیاری مشکلات و معضلات دیگر را به همراه دارد. اگر هرچه زودتر راهکارهای مناسب و عملی جهت جلوگیری از عواملی که موجبات نابودی زاگرس را فراهم می کند از سوی مسئولین و سازمان های مربوطه ارائه نگردد این تغییرات که آغاز شده است با سرعت بیشتر ادامه می گردد و حتی حیات بشری در منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد.
یکی از عوامل نابودی جنگل های بلوط در زاگرس شمالی محدوده شهرستان های مریوان، سروآباد و بانه آتش سوزی های گسترده است که در چند سال گذشته به امر عادی تبدیل شده و تاکنون هیچ گونه اقدام جدی برای حل این بحران زیست محیطی از سوی هیچ نهادی ارائه نگردیده است. این آتش سوزی ها با این گستردگی جای سوال و تعجب برای تمامی کسانی است که به نحوی با مسائل زیست محیطی درگیر هستند چون در چند سال گذشته این روند گسترش آتش سوزی ها آغاز شده است و متاسفانه در سکوت و سانسور خبری هنوز ادامه دارد.
تنها نهادی که به شکل جدی و مستمر در شهرستان مریوان و مناطق نزدیک در برابر این آتش سوزی ها قد علم کرده است و بدون هیچ چشم داشتی با تشکیل کمیته ی بحران به شکل سازمان یافته و منسجم سعی در کنترل و کاهش آسیب به جنگل هاست، انجمن سبز چیا ست که حتی در آتش سوزی های گسترده سایر مناطق هم شرکت می کند که نمونه ی اخیر آن شرکت در اطفای حریق جنگل های منطقه شلم ایلام و منطقه ی گوخلان واقع در اقلیم کردستان بود، البته لازم به ذکر است که در برخی موارد سازمان های مرتبط هم در کنترل آتش سوزی ها شرکت داشته اند که متاسفانه جای سوال است که چطور این سازمان ها در این چند سال هنوز نتوانسته اند امکانات لازم برای کنترل بهتر این آتش سوزی ها را از سازمان های استانی و کشوری تهیه نمایند.
از آنجا که این آتش سوزی ها از حالت طبیعی خارج شده است و تاکنون عزم جدی برای جلوگیری و کنترل این آتش سوزی ها شکل نگرفته است نابودی این بخش از زاگرس زودتر و با سرعت بیشتری شکل می گیرد. دی بانو( 1990 ) در تحقیق خود گزارش نمود که آتش سوزی شدید بر خصوصیات فیزیکی خاک ( تخریب ساختار و تخلخل، افزایش رواناب و فرسایش)، خصوصیات شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر گذاشته و منجر به کاهش مواد آلی و افزایش بعضی از کاتیون ها و تبخیر عناصر گوگرد، نیتروژن و فسفر می گردد. همچنین میزان نفوذ پذیری خاک، فضای بین ذرات و میکرواورگانیسم های خاک تحت تاثیر آن تغییر می کند.
آتش سوزی های شدید در جنگل های زاگرس با ایجاد ترکیبات آلی دارای خاصیت آب گریزی در خاک منجر به کاهش نفوذ پذیری آب گردیده و بازده چرخه هیدرولوژیکی را کاهش می دهد. خاک، آب و موجودات زنده از عوامل موثر در تعادل و پایداری اکوسیستم جنگلی می باشد که هرسه آن تحت تاثیر آتش سوزی های شدید تخریب می گردد. از آنجا که در حال حاضر کشورمان با بحران جدی آب مواجه است رخ دادن این آتش سوزی های گسترده در جنگل های بلوط زاگرس تاثیر جدی بر نابودی منبع تامین کننده 50 درصد آب کشور دارد.
لازم است هرچه سزیع تر سازمان هایی چون منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و سایر ارگان های مرتبط با شکستن سکوت خود و رسانه ای کردن این آتش سوزی ها در سطح کشور با ارائه راه حل های مناسب و همچنین درخواست امکانات لازم مثل بالگرد و وسایل مخصوص اطفای حریق از نابودی میراث آیندگان که به امانت نزد ماست جلوگیری کنند و همه با هم کاری نکنیم که بیشتر از این شرمنده تاریخ شویم.
ثبت دیدگاه