ترجمه از انگلیسی: برزان غفوری
تعریف و مقدمه
آموزش زیست محیطی ممکن است به عنوان یک فرایند در جهت ایجاد آگاهی و درک مسائل زیست محیطی که منجر به اقدامات مسئولانه فرد یا گروه شود،تعریف می شود.همچنین آموزش زیست محیطی فرایندی است که در آن افراد نسبت به محیط خویش آگاه می شوند و به کسب دانش،مهارتها،ارزشها و تجارب می پردازند و همچنین این آموزشها در افراد این اراده را ایجاد می نماید که آنها می توانند جهت حل مشکلات کنونی و اینده زیست محیطی بصورت فردی یا جمعی اقدام نمایند.
آموزش زیست محیطی موفق بر فرایندهای مانند ترویج تفکر انتقادی،حل مسئله و مهارتهای تصمیم گیری تمرکز می کند.آموزش زیست محیطی به بکارگیری فرایندهایی را که در آن دانش آموزان درگیر مشاهده،اندازه گیری،طبقه بندی ،آزمایش و دیگر تکنیکهای گردآوری اطلاعات هستند،می پردازد. این فرایندها به دانش آموزان در بحث کردن،استنباط نمودن،چیش بینی نمودن و تفسیر داده ها در مورد موضوغات زیست محیطی کمک می کند.
منظور از آموزش محیط زیست،اطلاعاتی در مورد زیست محیطی نیست.اطلاعات زیست محیطی به ارائه ی حقایقی در مورد موضوعات و مسائل زیست محیطی بخصوصی می پردازد.این آموزش می تواند از طریق انتشار اخبار،بروشورهای اطلاعاتی،بولتن ها،ویدئوها و یا دیگر تکنیکهای رسانه ایی انجام شود. غالبا این آموزش به جای گروه یا مخاطبین ویژه،عموم مردم را مخاطب قرار می دهد.اطلاعات ارائه شده از طریق این آموزش می تواند انگیزه افرادی دارای انگیزه زیاد مورد موضوعات زیست محیطی خاصی هستند می تواند مفید باشد و می تواند عنصری حیاتی برای آموزش زیست محیطی باشد.
آموزش زیست محیطی طرفداری از محیط زیست نیست.کیفیت آموزش زیست محیطی بر فرایند آموزشی تمرکز دارد و بی طرفانه و بر بنیاد علم استوار است.مربیان محیط زیست ممکن است در زندگی شخصیشان خود را به عنوان حامیان محیط زیست قلمداد نمایند.با این حال آنها باید در نقششان به عنوان مربیان محیط زیست بی طرف باشند; در این آموزشها،هیچ جایی برای در مرکزیت گرفتن باورهای شخصی وجود ندارد.مربیان محیط زیست باید نقشی را که هنگام کار کردن با مخاطبین برعهده دارند، به خاطر داشته باشند.
مشکلات و موضوعات زیست محیطی پیچیده هستند و جوابهای ساده برای آنها وجود ندارند.غالبا برای این مسائل و موضوعات ره حلهای احتمالی زیاد و یا اصلا هیچ راه حل روشنی وجود ندارد.از طریق فرایندهای کیفیت آموزش زیست محیطی است که دانش آموزان می توانند به عناصر غالبا متعصبانه،عاطفی و تبلیغی دسته بندی نمایند و جهت اتخاذ تصمیمات مسئولانه،متعادل و آگاهانه جنبه های متنوع موضوع را بسنجند.
اجزاء آموزش محیط زیستی
1 – اگاهی و حساسیت نسبت به محیط زیست و چالشهای زیست محیطی
2- دانایی و فهم محیط زیست و چالشهای زیست محیطی
3- نگرش دلواپسانه برای محیط زیست و انگیزه جهت بهبود یا حفظ کیفیت زیست محیطی
4- مهارت شناسایی و کمک به حل چالشهای زیست محیطی
5- شرکت نمودن در فعالیتهایی که منجر به حل چالشهای زیست محیطی می شود.
اهداف آموزش زیست محیطی
در سال 1977،اهداف آموزش زیست محیطی در بیانیه تفلیس در کنفرانس بین دولتی آموزش زیست محیطی که در تفلیس برگزار شد مورد توافق قرار گرفتند. این اهداف در کنفرانس یونسکو در منطقه آسیا-اقیانوسیه به منظور دستیابی به ایده ماندگاری آنها مورد بازنگری قرار گرفتند.سه هدف آموزش زیست محیطی که مورد توافق قرار گرفتند عبارتند از:
1- رشد آگاهی و نگرانی در مورد وابستگی متقابل اقتصادی،اجتماعی و سیاسی در سطوح محلی،منطقه ایی،ملی و بین المللی/جهانی
2- ارائه فرصتهایی برای هر فرد که دانش،ارزشهای،نگرشها،تعهد و مهارتهای مورد نیاز جهت محافظت و بهبود محیط زیست را یاد بگیرد.
3- توسعه و تقویت الگوهای جدید رفتارهای حساس زیست محیط زیستی در میان افراد،گروهها و جامعه بعنوان یک کل برای یک محیط زیست پایدار
اطلاعات و توسعه زیست محیطی
همانطور که در نمودار فوق مشاهده می شود آموزش زیست محیطی آگاهی و دانش عموم مردم را درباره موضوعات زیست محیطی افزایش می دهد و به تدارک شرکت انها در برنامه های آن و مهارتهای لازم برای اتخاذ تصمیمات و اقدامات مسئولانه می پردازد.آموزش زیست محیطی براساس هدف و اطلاعات صحیح از نظر علمی استوار است و از هیچ دیدگاه خاص و یا روش عمل خاسی حمایت نمی کند.آموزش زیست محیطی شامل یادگیری برای تمامی عمر است،مخاطبان این نوع آموزشها شامل همه گروههای سنی از بچه های جوان تا شهروندان بزرگسال می شود که می توانند چه در محیطهای رسمی و غیر رسمی آموزش داده شوند.
انواع آموزشهای زیست محیطی
آموزش رسمی: این نوع آموزش با محیطهای آموزشی مانند مدرسه،کالج و هر دو آموزش آموزش عالی اجباری و غیر اجباری مرتبط است.مشخصه این نوع آموزش برنامه های رسمی مطالعاتی که برای تمام کسانی که این برنامه ها برای آنها طراحی شده است،می باشد.
آموزش غیر رسمی: این نوع آموزش با فعالیتهای فوق برنامه و گروهی که در آموزش محیط زیست یا مراکز مطالعاتی این حوزه که با گروههایی از جوانان،زنان یا کشاورزان برگزار می شود،ارتباط دارد.
این مطلب در شمارە نهم ماهنامە چیا بە چاپ رسیدە است.
ثبت دیدگاه